Is duurzaamheid verweven in de organisatie of is het slechts een vlaggetje op de gevel?
We zien allemaal de oerwouden branden, de oceanen sterven en ons afval gedumpt worden in arme landen. Dat doet pijn en geeft een gevoel van machteloosheid. Wat kan ík doen? Wat kan mijn organisatie hieraan doen? Meer dan u misschien denkt. De technologie om een betere wereld te creëren is er al, veel nieuwe gebouwen leveren meer energie dan ze gebruiken en er bestaan vormen van landbouw die de bodem verrijken in plaats van uitputten. Wat we nodig hebben zijn nieuwe denkkaders om die technologieën stap voor stap te implementeren. En die denkkaders zijn er ook al.
We laten er u twee zien die uw organisatie naar het volgende niveau kunnen brengen. De ene is bedoeld voor architectuur, de andere voor duurzaamheid en beiden gaan ze uit van systeemdenken. De bedoeling daarvan is om problemen op te lossen op een manier die niet leidt tot verdere problemen elders.
Uitgangspunt van het systeemdenken is de ervaring dat systemen (zoals IT-systemen, organisaties, economische systemen en de ecosystemen van de aarde) complex zijn en zichzelf ook weer in een veranderlijke omgeving (het omliggende systeem) moeten zien te handhaven. Er wordt vervolgens beschreven welke functies in een systeem moeten worden vervuld, wil het systeem dit basisprobleem (eigen functies vervullen en flexibel zijn) op kunnen lossen. Het in kaart brengen van oorzaak- en gevolgrelaties speelt hierbij een centrale rol.
Architectuur geeft onder andere antwoord op de vraag: “Als ik hier iets verander in mijn organisatie, wat raak ik dan elders?” Dat is ook altijd de vraag bij verduurzaming. En er is een directe relatie tussen stappen voor een duurzamer bedrijf en architectuur. Een bedrijf dat gewend was om producten te verkopen en nu naar een leasemodel gaat om meer circulair te werken, krijgt heel andere behoeften. En om de CO2 footprint te reduceren spelen ook serverparken een steeds grotere rol. Architectuur en keuzes bij zowel business als IT zijn onmisbare schakels in de transitie. Bovendien is het nadenken over strategie en business architectuur ook hét moment om de keuzes te maken die echt impact kunnen hebben op duurzaamheid. Daarom moet duurzaamheid integraal meegenomen worden in digitale transformaties en de volledige architectuur van een organisatie.
Als we niet naar het geheel kijken krijgen we de volgende, wellicht herkenbare, situatie:
Het Framework for Strategic Sustainable Development
Het Framework voor Strategic Sustainable Development rust op vier pijlers: Systeemdenken, Basisprincipes voor duurzaamheid, het ABCD proces en het 5-Levelmodel. Hieronder gaan we alleen in op systeemdenken.
Systeemdenken
Eén van de vier Pijlers en uitstekend vertrekpunt is Systeemdenken. Systeemdenken laat iets heel duidelijk zien: In de huidige situatie neemt het vermogen van de Aarde om de mensheid te dragen systematisch af, terwijl de belasting systematisch toeneemt. De hoeveelheid natuurlijke hulpbronnen wordt minder, en het zelfherstellend vermogen van ecosystemen wordt aangetast (blauwe lijn). Het aantal mensen neemt toe, de mens blijft steeds langer leven en de consumptie per persoon neemt toe (rode lijn). Zolang vraag (rood) en aanbod (blauw) naar elkaar toe blijven lopen is ons systeem onduurzaam. Vraag en aanbod moeten weer in balans worden gebracht, waarna er op langere termijn ook weer herstel op kan treden. Systeemdenken is hierbij een belangrijk model en biedt ondersteuning.
Ook op basis van systeemdenken, met een analyse die nadrukkelijk keek naar fysische, chemische, biologische, sociologische, economische én psychologische aspecten van ons systeem, zijn er door de ontwikkelaars van het FSSD 4 basis principes afgeleid. Deze zijn alle vier essentieel voor het bereiken van een duurzaam socio-economisch systeem en kunnen alleen in samenhang gerealiseerd worden. Daarover, en over het benodigde proces, meer in een volgend blog.
Het Framework voor Strategic Sustainable Development wordt gebruikt door overheden, maar ook bij organisaties als IKEA, NIKE en Philips. Het raamwerk zorgt er voor dat de grote diversiteit aan MVO begrippen, visies, scans en instrumenten gestructureerd worden. Hierdoor wordt begrijpen van de duurzaamheidsfilosofie eenvoudiger en de adoptatiegraad verhoogd. Om duurzaamheid niet slecht een vlaggetje op het raam te laten zijn, maar écht op te nemen in het DNA van de organisatie moet het raamwerk altijd worden meegenomen in digitale transformatie processen en in de volledige architectuur van een organisatie.
In een volgend artikel gaan we dieper op de onderdelen van het FSSD in en gaan we kijken hoe digitale transformatieprocessen/architectuur FSSD ondersteunen om écht in het DNA van een organisatie terecht te komen.
Is duurzaamheid een bijzaak of een speerpunt? Incrementeel, fragmentarisch, tijdelijk of een design principe? Of moet het als gewoon aangenomen worden als onderdeel in het borgen van de continuïteit van een organisatie? Met andere woorden als maatschappelijk bewust zijn en duurzaamheid niet op de strategische kalender staan om in het DNA van de organisatie opgenomen te worden is het dan nog wel mogelijk continuïteit te borgen?
We zien allemaal hoe de Aarde langzaamaan uitgewoond raakt en dat hoe wij bezig zijn niet houdbaar is. Wat kunnen wij doen? Wij kunnen Sustainability integreren met Digitale Transformaties en Architectuur! Herken je je hierin of wil je weten wat jouw organisatie hieraan kan doen? Wij zijn benieuwd.